In rijke landen zoals Nederland krijgen de mensen steeds vaker te maken met welvaartsziekten. Het syndroom van Korsakov is er daar een van.
Welvaartsziekten zijn ziektes die ontstaan of worden beïnvloed door onze eigen luxe levensgewoonten. Er wordt door veel mensen te veel gegeten, te veel gerookt, niet genoeg bewogen en te veel gedronken. Dit zijn luxeproblemen waarvoor je in principe geld nodig hebt. Korsakov is een gevolg van overmatig drankgebruik.
In Nederland zijn er ongeveer 8.000 mensen met het syndroom van Korsakov. Volgens het Korsakov Kenniscentrum zijn er aanwijzingen dat het aantal patiënten zal toenemen. Daarnaast zijn mensen bij wie het syndroom optreedt steeds jonger. Bovendien zijn de stoornissen op het moment dat de patiënten in het ziekenhuis worden opgenomen een stuk ernstiger dan tien jaar geleden. Of de welvaart van de Nederlanders hiermee te maken heeft kan niet met zekerheid worden gezegd.
Wat is het syndroom van Korsakov eigenlijk?
Bij Korsakov wordt een gedeelte van de hersenen aangetast. Dit is te wijten aan een ernstig vitamine B1 tekort. Het vitamine B1 tekort wordt veroorzaakt door jarenlang overmatig alcoholgebruik, dit gaat vaak in combinatie met slechte eetgewoonten.
Je hersenen hebben vitamine B1 hard nodig. Normaal gesproken wordt er een voorraad aangelegd in je hersenen, dit is genoeg voor 14 dagen. Deze stof moet je blijven aanvullen aangezien het een noodzakelijke voedingsstof voor je hersenen is. Met behulp van deze vitamine kunnen deze normaal functioneren. De vitamine B12 zit onder andere in volkoren, aardappelen, peulvruchten, noten, groenten, graanproducten en varkensvlees. Mensen die veel alcohol drinken hebben vaak slechte eetgewoonten en krijgen bovenstaande producten niet binnen. Is de voorraad op dan kunnen de hersenen niet meer goed werken en sterven bepaalde hersencellen af. Het zenuwstelsel wordt ook aangetast.
Het syndroom van Korsakov wordt vaak voorafgegaan door de ziekte van Wernicke. Dit is een neurologische aandoening die acuut ontstaat. Ook hier ligt overmatig alcoholgebruik en slechte voeding ten grondslag. Verwardheid, oogspierverlammingen en loopstoornissen zijn het gevolg. Doormiddel van goede voeding en injecties met thiamine (vitamine B1) kan de ziekte een halt worden toegeroepen. Gebeurt dit niet dat gaat de ziekte uiteindelijk over in het syndroom van Korsakov, de chronische fase van de ziekte.
Gevolgen
Er zijn een hoop gevolgen die het syndroom Korsakov met zich meebrengt. Het belangrijkste kenmerk is geheugenverlies. Nieuwe informatie kan nog amper voor langere tijd worden opgeslagen, dit lukt hoogstens 5 tot 10 minuten. Er ontstaat niet alleen geheugenverlies bij de patiënt, het gedrag veranderd, er ontstaan loop- en evenwichtstoornissen, hij of zij kan niet meer voor zichzelf zorgen en nieuwe dingen leren gaat vaak ook niet meer. De vele alcohol en slechte eetgewoontes kunnen ook nog voor afwijkingen aan organen zoals het hart, de lever, de alvleesklier of aan het zenuwstelsel zorgen.
Genezing
Er bestaat geen kans op genezing voor Korsakov-patiënten. Een beschadiging van de hersencellen kan het lichaam namelijk niet herstellen. Er zijn wel medicijnen die bijvoorbeeld het veranderde gedrag kunnen beïnvloeden. Mensen die lijden aan het syndroom van Korsakov belanden vaak in psychiatrische ziekenhuizen, psycho-geriatrische verpleeghuizen, woonvormen of instellingen die gespecialiseerd zijn in de opvang en begeleiding van Korsakov patiënten. Ze zullen altijd afhankelijk zijn van anderen.