Elk jaar worden er in Nederland ruim 25.000 mensen met een hartinfarct op de eerste hulp binnen gebracht. Gemiddeld dertig mensen overlijden er per dag aan de gevolgen van een hartaanval. Beangstigende cijfers die de complicatie een van de belangrijkste doodsoorzaken maakt in Nederland.

Een hartinfarct ontstaat zoals de naam al aangeeft in het hart zelf. Dit is in feite een grote holle spier in het menselijk lichaam. Door zichzelf samen te trekken zorgt deze spier ervoor dat het bloed in je lichaam wordt rond gepompt. Het zuurstofrijke bloed komt zo bij al je organen en cellen terecht en zorgt ervoor dat deze ´in leven´ blijven. Na het hele lichaam te hebben aangedaan komt het zuurstofarme bloed terug in je hart. Vervolgens wordt het bloed opnieuw van zuurstof voorzien en begint het proces weer van voor af aan.

Om deze doorstroming mogelijk te maken zijn er verschillende aders in verbinding met het hart. Daarnaast zijn er ook aderen die het hart zelf van zuurstofrijk bloed voorzien, deze noemen we de kransslagaders. Bij een hartaanval is een van deze aderen dichtgeslibt waardoor een deel van het hart niet langer van bloed wordt voorzien. Het dichtslibben van de ader ontsaat door bloedstolseltjes en cholesterol of kalk in de ader. Cholestorol en kalk wordt in de vorm van plaque tegen de wand van de ader afgezet waardoor deze vernauwt. Factoren die de kans op het dichtslibben van de ader vergroten zijn roken, een hoge bloeddruk, voeding met veel cholesterol, overgewicht, te weinig lichaamsbeweging en stress.

Een hartinfarct ontstaat pas als de ader compleet is dichtgeslibt. Bij een afsluiting van de ader krijgt een deel van de hartspier geen zuurstof meer en kan daardoor niet goed meer samentrekken en het bloed rondpompen. Geleidelijk sterft dit gedeelte van het hart af en ontstaat er een litteken. Als door een bloedpropje de ader helemaal wordt afgesloten sterft het afgesloten stuk in één keer af.

Ernst hartaanval

Hoe ernstig een hartinfarct is hangt af van de grootte en de plek van het infarct. Ruwweg wordt het opgedeeld in twee soorten hartaanvallen: een lichtere hartaanval en een zwaardere. Bij een lichtere hartinfarct ontsaat er een zwaar drukkende pijn midden achter het borstbeen. Soms straalt deze pijn uit naar (meestal linker) schouder of kaken. Dit gaat vaak in combinatie met misselijkheid en zweten. Bij een lichtere hartaanval ontstaat er een litteken op het hart wat in verloop van de tijd over gaat in bindweefsel. Het hart blijft in dit geval gewoon doorpompen alleen wel minder goed omdat een deel van de spier het niet meer doet.

Bij een zwaardere hartaanval kan het hart gaan fibrileren of kunnen er acuut hartfalen (het hart klopt minder goed) optreden. Fibrileren is wanneer het hart onregelmatig gaat kloppen. De bloeddoorstroming kan hierdoor stoppen of heel erg slecht worden. Bij een zwaarder hartinfarct kan binnen enkele seconden tot minuten bewusteloosheid optreden. Snel ingrijpen is erg belangrijk. Als het hart namelijk nog amper of niet meer klopt en de circulatie van het bloed niet wordt hersteld door mond-op-mond beademing in combinatie met hartmassage zal na vijf minuten een onomkeerbare hersenbeschadiging optreden en zal degene na tien minuen doodgaan. Snel optreden in de gebeurtenis van een hartaanval is erg belangrijk. Het hart is immers de motor van je lichaam.

Sophie Moerland