Af en toe zie je het wel eens op een reclame op tv, een kindje van amper 5 jaar met ongelooflijk kleine beentjes, dat zich met een paar provisorische krukken probeert te redden. Polio. In Nederland vrijwel uitgestorven, maar in vele achterstandslanden nog steeds veel aanwezig, en deze mensen hebben geen vaccinatie achter de rug! Maar wat is polio eigenlijk, wat houdt het in en wat doet het met je?
Polio (poliomyelitis anterior acuta, ook wel kinderverlamming genoemd) is een virusinfectie aan je ruggenmerg, veroorzaakt door een van de poliovirussen type 1, 2 en 3. Het komt binnen via de mond en nestelt zich dan een tijdje in je keelholte, waar het zich een beetje vermenigvuldigt. Daarna komt het in je bloedbaan terecht en op die manier komt het op de plek waar het zijn meest vernietigende werk kan doen: je ruggenmerg.
Het virus blijft ongeveer 1 week in je keelholte zitten, en 17 weken in je uitwerpselen. Tijdens deze periode is de polio waarschijnlijk besmettelijk, hoewel men hier niet zeker over is.
Dit klinkt nu wel als een zeer agressieve ziekte, maar in werkelijkheid merk je van 90% tot 95% van de besmettingen helemaal niets. Slechts in 0,5%-1,0% van alle gevallen uit de besmetting zich ook echt in een verlamming (paralyse). De ziekte kent drie verschillende graden:
- De eerste graad, prodromale fase, kenmerkt zich door verschijnselen die op griep lijken.
- De tweede graad, preparalytische fase, heeft symptomen die lijken op hersenvliesontsteking.
- Derde fase, paralytische fase, hooguit 1% van de gevallen krijgt daadwerkelijk verlamming. Ongeveer 20% van de mensen met verlammingsverschijnselen krijgt serieuze problemen met ademhalen en slikken etc omdat de polio in de hersenstam gaat zitten. Van de mensen met verlammingsverschijnselen sterft uiteindelijk 1% tot 2%.
Risicofactoren
Geslacht: Mannen zijn vatbaarder voor de verlammende werking
Verminderde weerstand, door bijvoorbeeld je leeftijd, een open wond, een pas toegediende injectie, zwangerschap, moeheid of een immumodeficiëntie wat je bijvoorbeeld hebt als je HIV-besmet bent.
Verwijdering van amandelen (tonsillectomie) Niet-lichamelijke factoren zijn bijvoorbeeld het adopteren van een kind uit een risico land, het werken in bijvoorbeeld een opvangcentrum voor asielzoekers of het werken op plekken waar poliovirussen voor kunnen komen, zoals een riool. Als je je niet vaccineert als je naar een risicoland afreist, loop je natuurlijk ook risico om polio op te lopen.Vaccinatie
Tegenwoordig moet elk kind de zogenaamde DTP-prik krijgen. Dit is een gecombineerde prik met antistoffen tegen difterie, tetanus en polio. Zo’n prik blijft 15 jaar werkzaam, daarna moet men weer een prik halen wil men bijvoorbeeld naar een risico gebied op bezoek waar polio voorkomt.
Op dit moment is 95%++ gevaccineerd tegen polio, er zijn echter wel polio-epidemieën in Nederland voorgekomen. De laatste was de epidemie van 1992-1993, met 71 besmettingen. Dit zijn allemaal mensen geweest die de DTP-prik niet namen vanwege religieuze opvattingen. Van de normaal gevaccineerde mensen is niemand ziek geraakt, het vaccinatieprogramma werkt dus goed!