Wanneer ik weer eens een avond flink lang op stap ben geweest, is het eerste wat ik de volgende ochtend van mijn vriend hoor: ohoh dan ben je vanavond zeker weer chagrijnig! En ook al geef ik het liever niet toe, ik kan inderdaad wat minder goed tegen zijn geplaag dan normaal. Maar behalve dat merk ik er niks van dat ik een nachtje overgeslagen heb. Is slaap dan wel zo belangrijk dat het moet?

Regelmatig slapen is zeker belangrijk. Het missen van een of twee nachten slaap doet nog niet zoveel. Je kan je vaak wel slechter concentreren en je maakt makkelijker fouten. Met het missen van drie nachten slaap worden de klachten serieuzer: je kan nu ook gaan hallucineren en wanneer je langere tijd niet slaapt, zal je uiteindelijk doodgaan.

Verschillende fasen

Je slaap bestaat uit meerdere cyclussen. Een nacht slaap bestaat uit ongeveer vier á vijf cyclussen en in elke cyclus worden vijf verschillende stadia van slaap doorlopen. De eerste vier fasen hiervan bestaan uit de zogenaamde non-REM slaap en de vijfde fase wordt ook wel de REM slaap genoemd. REM staat voor: Rapid Eye Movement, dus snelle oogbewegingen.
Tijdens de eerste vier stadia van je slaap daalt je hersenactiviteit. In het derde en vierde stadium is de hersenactiviteit het laagst en deze stadia worden dan ook wel de diepe slaap genoemd. Het is vooral in deze stadia dat je geestelijk en lichamelijk hersteld. In het vijfde stadium van je slaap echter stijgt je hersenactiviteit weer tot ongeveer hetzelfde niveau dat je hebt wanneer je wakker bent. Hierbij gaan ook je ogen snel op en neer bewegen en kan het ook zijn dat iemand (onwillekeurige) bewegingen maakt. Hier komt ook de naam Rapid Eye Movement vandaan.

Maar wat gebeurt er dan tijdens je slaap wat zo belangrijk is?

Tijdens je slaap kunnen je lichaam en je geest zich herstellen.

Lichamelijk herstellen

Je lichaam herstelt zich door tijdens het slapen meer groeihormoon aan te maken. Hierdoor worden bijvoorbeeld eiwitten aangemaakt, om beschadigde cellen te repareren, om nieuwe cellen te maken en om dode cellen op te ruimen. Het is ook gebleken dat kinderen die slecht slapen minder hard groeien dan hun leeftijdsgenoten.
Ook worden tijdens je slaap stoffen uitgescheiden die van belang zijn voor het immuunsysteem. Hierdoor is het dat wanneer je te weinig slaapt, je makkelijker ziek wordt.

Geestelijk herstel

Volgens verschillende onderzoeken is slaap niet alleen voor je lichaam, maar ook voor je geheugen heel erg belangrijk. Hiervoor is vooral het vijfde stadium van je slaap (de REM-slaap), waarin je droomt, van belang. Gedacht wordt, dat tijdens je droom de belangrijke informatie van die dag wordt gesorteerd en opgeslagen en de onbelangrijke informatie wordt ‘weggegooid’. Bij experimenten met ratten kwam naar voren dat ratten die tijdens dit stadium in hun slaap werden gestoord, net aangeleerde taken minder goed uitvoerden dan de andere ratten. Dus wanneer je aan het leren bent voor een belangrijke tentamen of toets, onthoud dan dat slapen soms net zo belangrijk is als het leren zelf!

Hedwig Kikkert